Ongeveer gelijktijdig met de start van deze website kochten we een huis met ruim 3.500 m² grond. Ons doel: deze 35 are omvormen tot een natuurtuin vol leven — een plek waar vogels, insecten en andere dieren zich thuis voelen. In onze reeks Natuurtuin in ontwikkeling nemen we je mee in dat proces. In deel 9 kijken we terug op de lente en zomer van 2025
23 april 2025 -15 november 2025
Inhoudsopgave
- Een levendige zomer in de natuurtuin
- Nieuwe soorten in onze tuin
- Beheer van kruidenrijk grasland
- Wat viel ons op na het maaien
- Terugblik en vooruitkijken
In het vorige deel van Natuurtuin in ontwikkeling bespraken we de winter en het vroege voorjaar. We zagen wat er allemaal voorbij kwam in de tuin op de wildcamera (o.a. steenmarter en kerkuil). Daarnaast bespraken we de vele vlindersoorten die we in het voorjaar al in het kruidenrijk grasland zagen. Ook deze periode hebben we weer bijzondere waarnemingen gedaan, dus lees snel verder.
Een levendige zomer in de natuurtuin
We hebben een droge zomer achter de rug. Waar er in het begin van het voorjaar nog wel wat regen viel, werd het later in de lente droger en hield dit ongeveer de hele zomer aan. Dit merkten we ook duidelijk aan het kruidenrijk grasland. Het gras groeide veel minder hard dan het jaar ervoor (waarin het erg nat was). Gedurende het jaar werd water schaarser en kwamen meer dieren drinken uit onze poel. In het steeds kruidenrijkere grasland wemelde het van de insecten en deden we ook op het gebied van flora nieuwe ontdekkingen.
Nieuwe soorten in onze tuin
In deze periode zijn we van 502 soorten naar 629 soorten gegaan. In het kruidenrijk grasland zagen we voor het eerst gewone brunel, slibbladige ooievaarsbek en gewone rolklaver. Door het juiste beheer uit te voeren krijgen we steeds meer kruiden in ons grasland, niet alleen qua soorten, maar ook qua aantal. Langzaam maar zeker worden stukken met dominant raaigras vervangen door stukken met verschillende grassoorten, zoals kropaar en rietzwenkgras, en kruiden zoals paardenbloem, duizendblad en wilde peen. Ook smeerwortel en knoopkruid vinden we op steeds meer plekken.
📥 Download de infographic van alle waargenomen soorten in onze natuurtuin (2022–2025) — inclusief foto’s en verhalen van bijzondere soorten.
Ontvang het gratis per e-mail en blijf op de hoogte van nieuwe natuurtuinupdates.
De ontwikkeling van ons kruidenrijk grasland heeft ook effect op de soorten insecten die we steeds meer vinden in onze tuin. Vlinders, wantsen, kevers, juffers en libellen komen in allerlei soorten en maten voor in alle hoeken van de natuurtuin.
Vlinders en wantsen
Nieuwe vlinders in de tuin waren onder de distelvlinder het kaasjeskruiddikkopje. Vooral het kaasjeskruiddikkopje is een bijzondere soort in Nederland, in de infographic aan het eind van deze blog lees je waarom. Vooral in de groep van de wantsen hebben we veel nieuwe soorten waargenomen. Zo zagen we onder andere de pyjamawants, knoopkruidschildwants (ook over deze soort lees je meer in de infogrpahic), gemaskerde roofwants en zeer zeldzame beemkroonschildwants in de natuurtuin.
Kevers, zweefvliegen en bijen
Ook zagen we een aantal leuke keversoorten voor het eerst in onze tuin. Zo zagen we in mei de roodkopvuurkever en de bleekgele weekschildkever en in juni zagen we voor het eerst het klein vliegend hert! Binnen de groep van de (zweef)vliegen zagen we ook enkele bijzondere soorten: de gewone wolzwever, hommelreus en gewone driehoekszweefvlieg. Binnen de groep van de bijen zagen we deze periode onder andere voor het eerst de klaverdikpoot, die in groepsverband onder het blad van rode kornoelje slaapten. Verder zagen we ook de tronkenbij en de steenhommel.
Lees ook: De 8 beste inheemse struiken voor een diervriendelijke tuin
Juffers en libellen
Ondanks het feit dat we nog niet zoveel water in de natuurtuin hebben (op een kleine poel na) kunnen we toch ieder jaar rekenen op een aantal juffers en libellen in onze tuin. Zo zagen we deze periode voor de eerste keer een weidebeekjuffer in de tuin, maar ook de koraaljuffer en gewone oeverlibel lieten zich voor het eerst zijn. Dat belooft nog wat voor volgend jaar, als we klaar zijn met de natuurlijke zwemvijver (hierover later meer).
Beheer van kruidenrijk grasland
Veel van de nieuwe soorten vinden we in ons kruidenrijk grasland. Drie jaar geleden, toen we het huis kochten was het grasland nog erg rijk en stond er nagenoeg alleen maar raaigras in. Na een aantal jaren juist beheer uit te voeren komen er steeds meer kruiden (en andere grassoorten) in ons grasland, wat automatisch nieuwe insectensoorten aantrekt.
Verschralen en sinsusbeheer
De voedingsrijkdom van de bodem was erg (extreem) hoog toen we het kochten, bemesten is dus overbodig. Wat we wel doen is (in de beginfase) 2 á 3 keer per jaar maaien en afvoeren. Dit wordt ook wel verschralingsbeheer genoemd. Hierdoor neemt de voedingsrijkdom van het gras af, waardoor raaigras minder dominant wordt en andere grassoorten en kruiden meer kansen krijgen.
Tijdens het maaien laten we steeds kruidenrijke stukken staan. Ieder maaibeurt laten we andere stukken staan, zodat er geen houtige gewassen in kunnen groeien. Dit wordt ook wel sinusbeheer genoemd. Laat bij iedere maaibeurt zo’n 15-25% staan. Laat ook gedurende winter stukken staan. Veel insecten gebruiken hoog gras als overwinteringsplek.
Meer weten over kruidenrijk grasland
Wil je meer weten over de verschillende graslandtypen en hoe je zelf van een raaigras naar een kruidenrijk grasland toe werkt? Lees dan het boek Ontwikkelen van kruidenrijk grasland van Wim Schippers. Hier staat echt alles in wat je moet weten over het ontwikkelen van een kruidenrijk grasland. Daarnaast lees je ook hoe je dit in stand houdt. Deze mag niet ontbreken in de kast van een kruidenrijk graslandbeheerder. Je bestelt via onderstaande knop.
Wat viel ons op na het maaien
Doordat we gefaseerd maaien en steeds stukken laten staan, lijken soorten die in het kruidenrijk grasland leven zich sneller te herstellen. Insecten zoals (micro)vlinders, sprinkhanen, kevers en wantsen werden niet volledig weggemaaid, omdat we steeds 15-25% lieten staan. Vanuit deze hoge stukken gras konden deze insecten zich weer gemakkelijk verplaatsen naar het vers gemaaide gras. Op deze manier kunnen insectensoorten zich beter herstellen en kunnen ze de hele levenscyclus doorlopen.
Terugblik en vooruitkijken
We hebben een productief jaar achter de rug, waarin we veel nieuwe soorten tegenkwamen in onze natuurtuin. Het langjarige, duurzame beheer van het grasland begint langzaam zijn vruchten af te werpen. Ook de scheerheg en struweelhaag die we 2 jaar geleden hebben aangeplant begint steeds groter te worden en trekt steeds meer biodiversiteit aan.
We zijn erg benieuwd hoe de natuurtuin zich volgend jaar verder gaat ontwikkelen. Alle ingrediënten voor een natuurtuin vol leven zijn aanwezig, dus het kan bijna niet anders dan dat we volgend jaar weer nieuwe soorten in onze tuin mogen verwelkomen.
Het enige wat nog in grote hoeveelheid ontbreekt is water. Daarom zijn we inmiddels gestart met de bouw van een natuurlijke zwemvijver met moerasfilter. Op onderstaande afbeelding zie je al een tipje van de sluier. Wil je weten hoe dit verder gaat? Houd de website dan goed in de gaten, in deel 10 van deze serie zullen we de aanleg van de natuurlijke zwemvijver uitvoerig bespreken.
📥 Download het overzicht van alle waargenomen soorten in onze natuurtuin (2022–2025) — inclusief foto’s en verhalen van bijzondere soorten.
Ontvang het gratis per e-mail en blijf op de hoogte van nieuwe natuurtuinupdates.
Tot slot
Heb jij ook iets bijzonders gezien in je (natuur)tuin? Of wil je meer weten over het beheer van een natuurtuin? Laat het ons weten door een reactie onder deze blog achter te laten, of stuur ons een foto via social media (@denatuurvanhier). We zijn erg benieuwd!
Wil je meer tips voor over inheemse planten, de aanleg van een natuurtuin of andere tuintips? Meld je dan aan voor onze nieuwsbrief. Zo blijf je op de hoogte van nieuwe blogs, praktische tuintips en winacties!
Niets meer missen? Volg ons op onze socials!
